Is scheurvorming schadelijk voor de constructieve sterkte?

In veel gevallen zijn droogtescheuren vooral optisch en blijft het element functioneel. Laat diepe of doorlopende scheuren rond verbindingen beoordelen door een vakman.

Wanneer is scheurvorming acceptabel en wanneer niet?

Haarscheuren en kopse scheuren horen bij massief hout. Niet acceptabel is het wanneer scheuren door en door lopen, snel groeien, water vasthouden of de stabiliteit beïnvloeden.

Hoe kun je bestaande scheuren esthetisch herstellen?

Vul kleine scheuren met een tweecomponenten reparatie of epoxy, schuur na uitharding en werk af met olie of beits. Reparatie is cosmetisch; hout blijft natuurlijk werken.

Helpt afwerking met olie of beits tegen scheuren?

Een dampopen afwerking vertraagt vochtuitwisseling en stabiliseert het oppervlak, maar stopt scheurvorming niet volledig. Besteed extra aandacht aan kopshout en randen.

Moet kopshout speciaal behandeld worden bij zichtbare scheuren?

Ja. Het afdichten van kopse kanten met een sealer beperkt spanningen en zichtbare scheuren. Werk compatibel af met de gekozen olie of beits.

Valt scheurvorming onder garantie of is het een materiaaleigenschap?

Scheurvorming door natuurlijk krimp- en zwelgedrag geldt doorgaans als normale materiaaleigenschap en valt meestal niet onder garantie, tenzij er sprake is van productfouten.

Scheuren in het hout

Een scheur geeft hout een robuuste uitstraling maar is niet altijd gewenst. Als klanten scheurvorming constateren, wordt er vaak gedacht dat er een defect aan het hout is. Maar gelukkig hebben de scheuren geen effect op de sterkteklasse van het hout. Hout is een natuurproduct dat continue bezig is zich aan te passen aan de omgeving, scheurvorming hoort daarbij.

Waarom ontstaat scheurvorming?

Scheurvorming ontstaat door het droogproces. Wanneer het hout droogt, kan er door de toenemende spanning scheuren ontstaan. Dit is met name op de kopse kant. De buitenzijde van het hout droogt (krimpt), terwijl de kern van het hout nog wel vocht bevat. Hoe groter de kopmaat, des te meer en groter de scheurvorming kan zijn.

Wanneer ontstaat scheurvorming het vaakst?

Scheurvorming ontstaat het vaakst onder de volgende omstandigheden:

Wanneer klanten AD (lucht gedroogd) hout kopen en dit als interieurwerk toepassen.
AD hout droogt aan de lucht, dat wil zeggen dat het langzaam vanaf de buitenkant naar binnen droogt. De buitenzijde kan droog aanvoelen, terwijl het hart nog nat is. Als AD hout binnen verwerkt wordt, droogt het hout erg snel waardoor er scheurvorming ontstaat. Algemeen wordt aangehouden dat hout voor interieurwerk altijd teruggedroogd (KD) moet zijn tot een minimaal percentage van ca. 8-10%. Indien je toch AD hout binnen wilt verwerken, dien je rekening te houden met krimp, scheurvorming en mogelijk zelfs vervorming.
Gedurende de zomerperiode.
In de zomerperiode ontstaat er sneller en/of meer scheurvorming als in de andere seizoenen. Door droog en warm weer krimpt het hout waardoor er scheurvorming ontstaat. In een natte periode (herfst en winter) neemt het hout vocht op, waardoor de scheuren weer kleiner worden of zelfs verdwijnen.

Douglas

Kan je scheurvorming in het hout voorkomen?

Bij massief constructiehout is het nagenoeg onmogelijk om scheurvorming te voorkomen. Door hout te nemen dat buiten het hart gezaagd is, zal de scheurvorming beperkt zijn. Maar, hoe groter de kopmaat des te moeilijker het is om scheurvorming te voorkomen. Wij zagen Douglashout met kopmaten tot en met 200x200mm, altijd buiten het hart. Over het algemeen heeft Douglas lange rechte stammen waardoor er op deze manier gezaagd kan worden. Bij bijvoorbeeld Eiken wordt het een stuk moeilijker doordat het geen lange rechte stammen heeft. Het wordt dan erg kostbaar. Daarom wordt het zagen buiten het hart van de stam in de regel niet met constructiehout gedaan.

Douglas

Hoe verminder je de kans op scheurvorming?

Het krimpen (droogte) en uitzetten (vocht) kan je beperken door goede montage en ventilatie. Maak daarbij gebruik van de volgende tips:

Ruimte tussen planken
Dit is belangrijk voor een goede ventilatie. Zorg bijvoorbeeld bij het aanleggen van een vlonder dat er, zowel tussen de planken als aan de zijkanten, voldoende ruimte zit. Het hout kan hierdoor werken en krijgt een goede ventilatie. Monteer nooit de planken strak tegen elkaar!
Voorboren
Door hout voor te boren staat er minder spanning op het hout tijdens krimp en uitzetting en is er dus minder kans op scheurvorming.
RVS bevestigingsmateriaal
Bij wisselende weersomstandigheden adviseren we altijd gebruik te maken van kwalitatief goede schroeven. Het hout heeft hierdoor ruimte om uit te zetten. Schroeven zullen oprekken door de werking van hout maar moeten ook weer terug kunnen veren bij krimping. Bij kwalitatief mindere schroeven zal de schroef niet goed meewerken en af kunnen breken.
Sealer
Na het afkorten adviseren we de kopse kanten te behandelen met een sealer om inscheuren zoveel mogelijk te voorkomen. Het hout wordt hierdoor afgedicht en beschermt tegen vocht.
Andere oplossing
Gevingerlaste balken. Gevingerlaste balken zijn vaak opgebouwd uit teruggedroogde planken, welke gevingerlast worden (op elkaar verlijmd) tot één balk. De plankjes zijn gemakkelijk te drogen en worden vaak in tegenstelde groeirichtingen verlijmd, waardoor de planken in de tegenstelde richting van elkaar werken en zo elkaars werking opheffen. Daardoor zullen gevingerlaste balken nauwelijks scheuren.

Kortom, accepteer de eigenschappen van het hout en zie de charme ervan in. Scheuren ontstaan en verdwijnen (grotendeels). Als je scheuren echt niet mooi vindt, behandel het en probeer het vocht te beperken.

Veelgestelde Vragen over scheuren in hout

In de meeste buitentoepassingen zijn droogtescheuren oppervlakkig en vooral optisch. Het hout blijft normaal gesproken functioneel en sterk, zeker bij gevelbekleding en tuinwerk. Wordt een scheur zeer diep, loopt hij door tot aan bevestigingspunten of zie je vervorming rond verbindingen, laat het element dan beoordelen door een vakman.

Fijne haarscheuren en kopse scheuren horen bij natuurlijk werkend hout en zijn doorgaans acceptabel. Niet acceptabel wordt het wanneer scheuren door en door lopen, snel blijven groeien, water vasthouden op kritieke plekken of invloed hebben op de stabiliteit of veiligheid van de toepassing. In die gevallen is ingrijpen of vervangen verstandig.

Kleine scheuren kun je vullen met een tweecomponenten houtreparatie of een UV-bestendige epoxyvuller en na uitharding licht schuren en afwerken. Bij gevels helpt opnieuw oliën of beitsen om het kleurbeeld te egaliseren. Reparatie is vooral cosmetisch; hout blijft natuurlijk werken, dus houd rekening met toekomstig onderhoud.

Een dampopen olie of beits vertraagt vochtuitwisseling en verkleuring, waardoor spanningen milder kunnen worden. Het stopt scheurvorming niet volledig, maar helpt het proces te stabiliseren. Besteed extra aandacht aan kopshout en randen en hou het onderhoudsschema aan voor een blijvend rustig oppervlak.

Ja, kopshout neemt het snelst vocht op en droogt het snelst uit. Het afdichten van kopse kanten direct na zagen of boren met een kopsealer of was reduceert spanningen en beperkt zichtbare scheuren. Werk de sealer compatibel af met de gekozen olie of beits voor een uniform resultaat.

Scheurvorming door natuurlijk krimp- en zwelgedrag wordt doorgaans gezien als een normale eigenschap van massief hout en valt in de regel niet onder garantie. Ontstaat er echter structurele schade door productfouten of onjuist geleverde specificaties, neem dan contact op met GevenHout om de situatie te beoordelen.